Elon Musk’ın uzay şirketi SpaceX, dev Starship roketinin dokuzuncu test uçuşunu gerçekleştirdi. Fırlatma, şirket tarafından "kısmi başarı" olarak değerlendiriliyor.
Araç, güçlü itici roketi Super Heavy sayesinde yörünge hızına ulaşmayı başardı; fakat bazı teknik aksaklıklar, özellikle yakıt sızıntısı ve kontrol kaybı, iniş sürecinde başarısızlığa yol açtı. Planlanan kontrollü inişin yerine, Starship Hint Okyanusu üzerinde parçalandı.
Teksas’taki Starbase tesisinden havalanan Starship, yaklaşık 48 dakikalık uçuşunun büyük bölümünde görevini yerine getirir gibi görünüyordu. Ancak her şey yolunda gitmedi. Uzaya bırakılması planlanan sekiz deneme uydusunun bulunduğu yük bölmesi açılmadı. Ayrıca, araç uzaydayken motorlarını yeniden ateşleyerek manevra kabiliyetini gösterecekti, ama irtifa kontrolü kaybedildiği için bu test de iptal edildi.
Starship’in taşıyıcısı olan Super Heavy de bu uçuşta özel bir rol üstlendi. Bu, roketin uzun bir aradan sonra yeniden kullanıldığı ilk seferdi. Ayrıca, farklı bir iniş manevrası test edildi. Super Heavy, Meksika Körfezi’ndeki belirli bir noktaya iniş yapacaktı. Ancak planlandığı gibi gitmeyen yakıt yakımı sırasında, yalnızca 21 saniye içinde infilak etti.
Bu test, önceki fırlatmalardan bazı yönleriyle farklıydı. Özellikle yörüngeye ulaşılması önemli bir aşamaydı. Yine de tüm hedefler gerçekleşmediğinden, görev tam anlamıyla başarılı sayılmıyor. SpaceX yetkilileri, önceki aylarda Starship’in Mechazilla isimli yakalama sistemiyle başarılı bir şekilde yere indirilmesini hedeflediklerini belirtmişti. Ancak o hedef de bir süre daha ertelenmiş gibi görünüyor.
Starship'in Artemis III görevi için önemi büyük
Starship ve Super Heavy, şu ana kadar tasarlanmış en büyük ve en güçlü roketler arasında yer alıyor. 122 metre uzunluğundaki bu sistem, NASA’nın Artemis III görevi kapsamında insanları Ay yüzeyine taşımada kilit rol oynayacak. Ancak bunun için önce, sistemin güvenli, sağlam ve tekrar kullanılabilir olduğu net biçimde kanıtlanmalı.
Öte yandan, Starship’in rolü sadece teknik başarılarla sınırlı değil. NASA'nın bütçesel nedenlerle özel şirketlerle daha yakın çalışmak zorunda kalması, Starship’in önemini artırıyor. Bu bağlamda, Jeff Bezos’un şirketi Blue Origin de devrede. Ancak bazı gözlemciler, Elon Musk’ın kamu politikalarındaki etkisinin bu süreçte ne kadar rol oynadığına dikkat çekiyor.
Starship’in testleri zaman zaman beklenmedik etkiler de yaratıyor. Örneğin son fırlatma sırasında yaşanan belirsizlik nedeniyle, Avustralya ile Güney Afrika arasında sefer yapan Qantas havayolları bazı uçuşlarını ertelemek zorunda kaldı. Daha önceki fırlatmalarda da Karayipler üzerindeki patlamalar nedeniyle hava trafiği etkilenmişti. Roket parçalarının bazı bölgelerde yerdeki araçlara zarar verdiği raporlandı, ancak şu ana kadar can kaybı yaşanmadı.
İngiliz basınında yer alan bilgilere göre, Birleşik Krallık hükümeti, Starship testlerinin Karayipler ve İngiliz Denizaşırı Toprakları üzerindeki etkilerini azaltmak için fırlatma zamanlarının yeniden planlanması konusunda ABD’li yetkililerle temas kurmuş durumda.