Çok güzel, sağlıklı, diri, genç bir cildiniz olduğunu düşünün. Sonra bir gün TikTok denilen bir uygulamayı açıp orada hiçbir uzmanlığı olmayan, okul çağındaki deneyimsiz ve bilgisiz kızların, sadece güzel oldukları için milyonlarca takipçi toplayıp insanlara sanki bir dermatologmuş gibi cilt bakımı tavsiyelerini verdiğini görerek bu tavsiyelerle cildinize işlem yapıyorsunuz. Ama tabii ki, başınıza geleceklerden haberiniz yok!
TikTok'ta "cilt bakımı" (skincare) hashtag'ini arattığınızda 35 milyondan fazla video çıkıyor. Ancak bu videoların çoğu aynı formülü izliyor. Hiçbir uzmanlığı olmayan, bir kuruma başvursa vasıfsızlığı sebebiyle ciddiye bile alınmayacak bir "güzellik fenomeni" izleyicilere rutinlerini anlatmadan önce "Benimle hazırlanın" diyor. Bu rutinler genellikle birkaç adım ve bir sürü ürün içeriyor. Videolar çılgınca popüler olsa da yeni araştırmalar bunların yarardan çok zarar getirebileceğini gösteriyor.
Bilimsel makalelerin yer aldığı Pediatrics dergisinde yayımlanan ve Northwestern Üniversitesi araştırmacılarının yaptığı çalışmada, 7 ila 18 yaş aralığındaki TikTok içerik üreticilerinin paylaşımları bilimsel olarak analiz edildi. Dikkatinizi çektiyse, daha okumayı çözdüğü bile şüpheli olan 7 yaşındaki bir bebek, TikTok'ta fenomen olup, insanlara "cilt bakımı tavsiyeleri" verebiliyor. Daha korkuncu ise 18 yaşına bile gelmemiş bu ergenlerin tavsiyelerini dinleyip uygulayan milyonlarca takipçinin olması.
Tıp eğitimi almış uzman dermatologların ulaştığı bulgular, bu kızların yüzlerinde ortalama altı farklı ürün kullandığını ve bazılarının bir düzineden fazla ürün kullandığını ortaya koydu. Kızların tipik bir rutini aylık yaklaşık 168 dolara mal olurken, akne veya yaşlanma gibi belirli bir cilt sorununa karşı tasarlanmış kimyasallar olan 11 farklı aktif bileşen içeriyor.
Endokrin sisteminize güle güle...
Ancak araştırmacılara göre gerçek şu ki, bu kadar çok aktif bileşeni aynı anda katmanlamak cilt tahrişi, güneş hassasiyeti ve kontakt dermatit olarak bilinen bir cilt alerjisi geliştirme riskini artırıyor. Ayrıca pek çok yayıncının reklam/sponsorluk sebebiyle belli ürünlerin kullandığı ve bu ürünlerin içeriklerinde ciddi zararlı maddeler olabileceği de dikkat çekiyor. Bu kimyasallar, endokrin sistemini bozarak kısırlıktan, şeker hastalığına, hızlı yaşlanmadan hormonal bozukluklara kadar sayısız soruna kapı açıyor.
Öte yandan, en basit haliyle cildinizde alerji geliştiğinde ise geçmiş olsun. Ömür boyu sabun bile kullanmak, ya da duşta saçınızı şampuanlamak gibi basit işlemler, yüzünüzün şişip kıpkırmızı olmasına kadar giden ciddi sorunlar yaratabiliyor.
O zaman, atalarımızın zaman, uzay ve mekanda bağımsız olarak, her çağda geçerli olan şu ünlü sözünü tekrar hatırlayalım: Kılavuzu karga olanın burnu pislikten ne olmazmış...