ABD Başkanı Donald Trump, Apple’a üretim konusunda açık bir çağrıda bulundu. Trump, iPhone’lar ABD’de satılacaksa, üretimlerinin de aynı topraklarda yapılması gerektiğini belirterek, aksi takdirde Apple’ın ithal ürünler için en az %25 oranında gümrük vergisi ödemesi gerektiğini söyledi.
Sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda Trump, bu beklentisini Apple CEO’su Tim Cook’a uzun zaman önce ilettiğini vurguladı ve “Amerika'da satılacak iPhone’ların Hindistan’da ya da başka bir ülkede değil, Amerika’da üretilmesini bekliyorum. Eğer böyle olmayacaksa, en az %25 gümrük vergisi alınmalı” dedi.
Apple, Çin’e olan bağımlılığını azaltmak için Hindistan’daki üretim kapasitesini genişletmeye hazırlanıyor. Ancak Trump’a göre bu, ABD pazarı için yeterli değil. Şirketin amacı, olası vergi yüklerinden kurtulmak ve tedarik zincirini çeşitlendirmek olsa da, Beyaz Saray’dan gelen mesaj bu yaklaşımı desteklemiyor.
Geçtiğimiz Nisan ayında Apple, Çin’den gelen ürünlere uygulanan %145’lik yüksek vergi diliminden muaf tutulmuştu. Yine de şirket, ürünlerine uygulanan farklı yüklerle karşı karşıya kalmaktan kurtulamadı.
iPhone’ları ABD’de üretmek ne kadar gerçekçi?
Apple’dan bir mühendis, daha önce yaptığı bir açıklamada, ABD’de iPhone üretmenin ciddi bir ölçek gerektirdiğini söylemişti. Ona göre, bu üretimi gerçekleştirmek için Boston büyüklüğünde bir şehrin neredeyse tamamen iPhone montajına ayrılması gerekiyor.
Apple’ın yıllık üretim kapasitesi 200 milyon adet civarında. Bu üretimin büyük bölümü, Çin’in Zhengzhou kentinde kurulan dev fabrikalarda gerçekleşiyor; burada 300 binden fazla kişi çalışıyor.
Diyelim ki Apple sadece Kuzey Amerika pazarı için üretim yapacak ve bu sayı yılda birkaç on milyon iPhone ile sınırlı kalacak. Bu durumda bile, yüz binlerce Amerikalının işe alınması, eğitilmesi ve çalıştırılması gerekecek. Üstelik bu iş gücüne ödenecek maaşlar, Asya’daki fabrikalara göre çok daha yüksek olacak.
ABD’de üretmek için ithalat şart
Bir diğer sıkıntı, iPhone’un parçalarının çoğunun halen ABD dışından geliyor olması. Apple üretimi ABD’ye taşısa bile, çiplerden ekran panellerine kadar pek çok kritik bileşeni ithal etmek zorunda kalacak. Alternatif olarak bu parçaları ABD’de üretmek için ek tesisler kurulması gerekecek ki bu da ciddi bir yatırım ve iş gücü anlamına geliyor.
Bu karmaşık denklemde Apple’ı en çok zorlayacak konulardan biri de maliyet. ABD'de üretim veya yeni vergiler nedeniyle iPhone fiyatlarında artış kaçınılmaz görünüyor. Zaten iPhone 17 serisinin fiyatlarının yükseleceği konuşulurken, bu gelişmeler fiyatlara yeni bir zam dalgası daha getirebilir.
Apple’ın nasıl bir yol izleyeceği şimdilik belirsiz. Ancak Trump’ın sert çıkışı, şirketin üretim stratejisini yeniden gözden geçirmesine neden olabilir.